Surzycki Józef (1855–1937), lekarz internista.
Ur. 23 VI w Różance (pow. włodawski), był synem Tomasza (zob.) i Marii (Marianny) z Ciepielewskich (1825–1909), bratankiem Juliana Leona (zob.). Miał ośmioro rodzeństwa, m.in. braci Jana Alfonsa (zob.) i Stefana (zob.).
Początkowo studiował S. medycynę na uniw. w Pradze, ale w r. 1880 przeniósł się do Krakowa i kontynuował studia na Wydz. Lekarskim UJ. Dn. 6 V 1885 uzyskał dyplom doktora wszech nauk lekarskich i od 1 X t.r. pracował jako elew, a od 8 VII 1887 jako I asystent w Klinice Lekarskiej UJ, kierowanej przez Edwarda Korczyńskiego. Publikował prace kazuistyczne, m.in. Przypadek pląsawicy połowicznej, najprawdopodobniej na tle kiły („Przegl. Lek.” R. 29: 1890 nr 33) i Chora po gastro-enterostomii z powodu carcinoma pylori (tamże nr 37) oraz z zakresu farmakologii, m.in. O pyrodynie (tamże nr 46, 47, odbitka Kr. 1890) i O nowszych środkach nasennych (wodnik amylenowy, sulfonal, uretan, hypnon) (tamże R. 30: 1891 nr 15, 16, odbitka Kr. 1891). Interesował się leczeniem gruźlicy metodą R. Kocha i przetłumaczył z języka niemieckiego jego pracę „Wiadomość dalsza o leku przeciw gruźlicy” (dod. do „Przegl. Lek.” R. 29: 1890 nr 47), a także publikował artykuły z tego zakresu: W sprawie odkrycia Kocha (tamże) i Przyczynek do zachowania się płuc gruźlicą dotkniętych przy leczeniu metodą Kocha (tamże R. 30: 1891 nr 1, odbitka Kr. 1891). Dn. 3 XII 1890 na posiedzeniu Tow. Lekarskiego Krakowskiego demonstrował z Antonim Gluzińskim chorych z gruźlicą płuc leczonych tą metodą. Wraz z Maciejem Leonem Jakubowskim opracował kodeks deontologii lekarskiej pt. Zasady etyki lekarskiej (rkp. w Zakł. Hist. Med. Collegium Medicum UJ). Współpracował z Tow. Opieki Zdrowia i publikował prace na łamach jego organu, „Przewodnika Higienicznego”, m.in. O pożywieniu. Przewodnik higieniczny (R. 4: 1892 nr 1–4). Działał także w Wydawnictwie Dzieł Lekarskich Polskich w Krakowie, kierowanym przez Korczyńskiego.
Jesienią 1891 zakończył S. pracę w klinice i odtąd prowadził prywatną praktykę lekarską. Działał w Komisjach Balneologicznej i Przemysłowej (propagującej rodzimy przemysł lekarski i farmaceutyczny) Tow. Lekarskiego Krakowskiego. Pełnił też funkcję jego wiceprezesa (1895), a następnie prezesa (1896–8). Należał do powstałego w r. 1896 Tow. Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W r. 1897 Komitet Opieki Szpitalnej wybrał go z grona sześciu kandydatów na prymariusza oddziału chorób wewnętrznych krakowskiego szpitala św. Łazarza, jednak Wydz. Krajowy powołał na to stanowisko Antoniego Krokiewicza. S. współpracował z klinikami krakowskimi i publikował dalsze prace, m.in. O nerwicach urazowych Neurosis traumatica oraz kilka uwag o przypadkach obserwowanych w klinice („Pam. Tow. Lek. Warsz.” T. 92: 1896 nr 2), O środkach nasercowych na podstawie własnych i obcych doświadczeń (tamże T. 97: 1902 nr 4, T. 98: 1903 nr 1–3, odbitka W. 1903), O skazie moczowej i jej leczeniu („Przegl. Lek.” 1907 nr 13–18, odbitka Kr. 1907) oraz wspólnie z Napoleonem Cybulskim Zmiany elektrokardiograficzne wywołane obecnością cieczy w worku osierdziowym (tamże R. 51: 1912 nr 32, jako broszura Kr. 1912).
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w r. 1918, kontynuował S. prywatną praktykę w Krakowie. Równocześnie był naczelnym konsultantem tamtejszych Kasy Chorych i Ubezpieczalni Społecznej. Należał do założonego w r. 1919 Polskiego Tow. Czerwonego Krzyża (od r. 1927 PCK); był jego prezesem w Krakowie, a od r. 1921 członkiem Komitetu Głównego. Od r. 1922 należał do Związku Lekarzy Małopolskich i Śląska Cieszyńskiego; działał w jego Kasie Pogrzebowej. Dn. 12 VI 1935, w pięćdziesięciolecie jego pracy zawodowej, odbyła się w Sali Senackiej UJ uroczystość powtórnego wręczenia mu dyplomu lekarskiego; z tej okazji otrzymał również członkostwo honorowe Tow. Lekarskiego Krakowskiego. Był też członkiem honorowym Tow. Lekarskiego Warszawskiego. Zmarł 7 VI 1937 w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. X, rząd zachodni).
W małżeństwie z Marią z Giżyckich (1852–1936) miał S. syna Wacława (1886–1920), absolwenta Studium Rolniczego UJ (1908), który w czasie pierwszej wojny światowej został uwięziony i wywieziony do Rosji, gdzie pracował w dep. rolnym w Saratowie i uczestniczył w ekspedycji naukowej w Turkiestanie, po powrocie w r. 1918 do Polski został wicedyrektorem Dep. Lasów i Dóbr Państw. Zarządu Wołynia i Podola, po czym jako ochotnik walczył w wojnie polsko-sowieckiej w 1. p. Ułanów Krechowieckich i zginął pod Bełzem (27 VIII). Córką S-ego była Janina (1889–1962), zamężna Żurakowska. Jego bratankiem był Jan Surzycki (zob.).
Konopka, Pol. bibliogr. lek. XIX w; Słown. lek. pol. XIX w., III; Słown. pol. tow. nauk., II cz. 1; – Brzoza C., Kraków między wojnami. Kalendarium 28 X 1918 – 6 IX 1939, Kr. 1998; Dybiec, UJ; Ostrowska T., Polskie czasopiśmiennictwo lekarskie w XIX wieku (1800–1900), Wr. 1973; Uniwersytet Jagielloński. Złota księga Wydziału Lekarskiego, Red. J. Grochowski, Kr. 2000 I; – Almanach lekarski na rok 1932, Lw. 1932 s. 287; Kron. UJ; Rocznik lekarski RP 1933/4, W. 1933; toż za r. 1936, W. 1936; toż za r. 1938, W. 1938; Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa za r. 1903, „Bibl. Krak.” 1904 nr 25 s. 17; Szematyzmy Król. Galicji za l. 1887–1914; Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w RP, W. 1924/5 s. 326; – „Biul. Min. Zdrowia Publ.” R. 4: 1921 nr 5 s. 97; „Las Pol.” R. 1: 1921 s. 75–6 (wspomnienie pośmiertne W. Rogińskiego o synu S-ego, Wacławie); „Medycyna” 1935 nr 15 s. 531; „Now. Lek.” R. 9: 1897 nr 6 s. 453; „Pol. Gaz. Lek.” R. 1: 1922 nr 28 s. 587, R. 14: 1935 nr 23 s. 439, nr 41 s. 749; „Przegl. Lek.” R. 24: 1885 nr 21 s. 305, R. 25: 1886 nr 32 s. 435, R. 26: 1887 nr 29 s. 411; – Arch. UJ: Corpus studiosorum Universitatis Jagellonicae in saeculis XVIII–XX, V (w opracowaniu), sygn. S II 519 (Liber promotionum Universitatis Jagellonicae), sygn. S II 828 (Klinika Lek. Sprawy osobowe i gosp. 1850–1938).
Stanisław Tadeusz Sroka